Voor het eerst in de historie zijn in Nederland elften uitgezet. Op 1 juni werden in het kader van het eindevenement van de Groen Blauwe Rijn Alliantie in de Waal bij Nijmegen 80.000 elftjes losgelaten door ARK Natuurontwikkeling en Sportvisserij Nederland. Dit om het belang van vrij optrekbare rivieren voor migrerende vissoorten te benadrukken. De elft is één van de zestien soorten trekvissen die voor hun voortplanting moeten kunnen zwemmen tussen zout en zoet water.
De
elft (Alosa alosa) is tegenwoordig een zeldzame trekvis die langzaam weer terugkeert in de Rijn. Dit dankzij een succesvol herintroductieprogramma van het ‘Rheinischer Fischereiverband’ in Duitsland: jaarlijks worden zo’n 0,2 tot 1 miljoen elft-larven uitgezet in het Duitse deel van de Rijn. Dit project wordt al enkele jaren gesteund door Sportvisserij Nederland. De visjes worden elk jaar geleverd door het Franse MIGADO (MIGrateurs GAronne DOrdogne), en zijn afkomstig uit de rivier de Dordogne. De elft kan 70 cm lang worden en werd tot de jaren 1920 massaal gevangen in Nederland in de Biesbosch, voor de consumptie. In het Duits wordt deze trekvis ‘Maifisch’ genoemd, omdat zij paaien in mei, en de larven groeien op in juni.
Natuurlijke populatie
Nederland heeft zich nog nooit hard gemaakt voor deze trekvis, maar daar is met de uitzet van zo’n 80.000 elftjes verandering in gekomen. Daarbij is gekozen voor de Waal bij Nijmegen aangezien dit in de buurt is van potentieel opgroeigebied voor de elft. Het aantal terugkerende paairijpe elften is over de laatste jaren aanzienlijk toegenomen. Daarbij is ook al op diverse locaties natuurlijke paai waargenomen, met name in de zijrivier de Main en in de Rijn bij Koblenz. De komende jaren wordt deze Frans, Duitse en Nederlandse samenwerking op het herstel van de elft voortgezet, met als ultiem doel de realisatie van een natuurlijke populatie van de elft in het riviersysteem van de Rijn.
Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en Donné Slangen, directeur Natuur en Biodiversiteit van LNV, zetten de elften uit in de Waal. (foto: Karsten Reiniers)
Water en natuur
De uitzet is onderdeel van het Europese Interreg-project Groen Blauwe Rijn Alliantie (
GBRA) waarin tien Duitse en Nederlandse partners samenwerken en het belang van vrij stromende rivieren en verbindingen voor trekvissen als elft, zalm, paling, houting, fint en steur centraal staat. De afgelopen jaren hebben diverse organisaties – waaronder Sportvisserij Nederland, Rijkswaterstaat Oost Nederland, ARK natuurontwikkeling en De Bastei uit Nijmegen – de handen ineengeslagen op het gebied van water en natuur in de Rijnvallei, tussen Nijmegen en Düsseldorf. Daarbij ligt de focus op kennisontwikkeling op het gebied van inrichting van de uiterwaarden, het ontwikkelen van ecologische verbindingen voor otter en trekvissen. Een belangrijk aspect is de versterking van de professionele netwerken, communicatie en educatie. De tien GBRA-partners blijven ook in de toekomst samenwerken en zullen dit ook blijven doen met de andere lidstaten van de Rijn: Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg, België, Duitsland en Nederland.